بسم الله الرحمن الرحیم

بیان احکام توسط استاد محمدی از مسئولین مرکز ملی پاسخگویی
به سئوالات دینی

موضوع نماز مسافر.............................

افرادی که در وطن خود مشغول به تحصیل هستند ویا قصد اقامت
ده روز در محل کار یا تحصیل کرده اند نمازشان کامل است اما افرادی که در فاصله 10
روز یا در هفته در تردد هستند در حکم مسافر هستند واحکام آن به شرح زیر می باشد:

1-   
مسافت شرعی

فردی که سفر می کند اگر رفت و برگشت او هشت فرسخ باشد نمازش
شکسته می شود.که میزان این مسافت شرعی با توجه به فتواهای مراجع تقلید به شرح زیر
می باشد

سئوال: این هشت فرسخ بنا بر نظر مراجع چند کیلومتر می‌شود ؟

جواب: حدود 5 نظر داریم ، 45 - 44  - 43 - 40 کیلومتر

غالب مراجع از جمله امام خمینی وامام خامنه ایی مقدار آن را
45 کیلومتر ذکر کرده اند.آیه الله وحید خراسانی وآیه الله سیستانی 44 کیلومتر را
ملاک می دانندو آیه الله شبیری زنجانی 40 کیلومتر ار ذکر می کنند .

سئوال: نظریات مختلف پیرامون نحوه محاسبه یا ملاک در تحقق
مسافت شرعی هشت فرسخ را ذکر کنید؟

جواب:  در همین
موضوع سه نظر وجود دارد

-        
رفت حداقل باید چهار فرسخ باشد که امام خمینی وامام خامنه
ایی وآیه الله فاضل لنکرانی بر این نظر هستند که رفت باید حداقل 5/22 کیلومتر باشد
پس اگر رفت 30 وبرگشت 16کیلومتر باشد نماز شکسته است

-        
رفت حداقل چهار وبرگشت هم حداقل چهار فرسخ باشد که آیه الله
وحید وآیه الله صافی براین نظر هستند پس اگر رفت 30 وبرگشت 16 بشود نماز شکسته نمی
شود

-        
رفت وبرگشت به صورت مجموع آن 8فرسخ شود که آیه الله مکارم
وآیه الله سیستانی  بر این نظر هستند که در
این صورت در مثال فوق هم نماز شکسته خواهد بود .

2-   
سفر شغلی:

مقدمه1- افراد در زمینه شغل به سه دسته تقسیم می شوند:

1-   
افرادی که شغل آن ها سفر است بدین معنا که قوام کار آن ها
با جاده است که اگر مسیر وجاده را از آن ها بگیریم دیگر شغل آن ها معنا ندارد
مانند راننده ها خلبان ها که در این مورد همه علما براین مورد اتفاق نظر دارند که
نماز کامل می باشد

2-   
کسانی که قوام کار آن ها با جاده نیست اما فعلا با جاده کار
می کنند مانند فردی که شغل او آشپزی است اما در قطار کار می کند ویا مانند پزشک
قطار

3-   
فردی که جاده را می پیماید تا به محل خدمت برسد مانند
کارمند یا طلاب که محل سکونت ومحل خدمت با هم فاصله دارد گرچه می تواند خانواده را
به محل خدمت بیاورد اما این کار را نمی کند که غالب مردم از این قسم هستند

مقدمه 2-  ملاک کثیر
السفر بودن بنا بر نظر مقام معظم رهبری به شرح زیر می باشد:

1-   
مدت سه ماه هر روز کاری برود

2-   
مدت هشت ماه در کمتر از ده روز یک سفر برود

3-   
مدت یک ماه هرسال به مسافرت برود

در زمینه شغل ومفهوم کثیرالسفربودن در نماز مسافر سه نظر
وجود دارد.

1-   
ملاک عنوان کثیر السفر به صورت عام است خواه سفر شغلی باشد
یا نباشد که در این صورت فردی که کثیر السفر است هر سفر غیر شغلی هم برود نمازش
کامل است حتی اگر یکبار هم به شهری سفر کند چون کثیر السفر به معنای عام می باشد
هر سفری داشته باشد نمازش کامل است که  آیت‌الله
سیستانی، آیه الله فاضل وآیه الله زنجانی بر این نظر هستند.

2-   
همان ملاک عام البته مشروط بر این که هر دو سفر شغلی وغیر
شغلی شامل مصداق کثیر السفر بشود برخلاف نظر اول که به صورت عام ذکر شده بود پس
اگر من کثیرالسفرشغلی هستم اما یک مورد سفرغیر شغلی رفتم، نمازم در سفرغیر شغلی
شکسته است. اما اگر در هر دو چه سفر شغلی و چه غیر شغلی کثیرالسفر هستم نماز تمام
است. که آیه الله مکارم وآیه الله بهجت بر این نظر هستند.

3-     فقط سفر شغلی اگر شامل کثیر السفر
بشود نماز در آن تمام است. و سفر غیر شغلی هر 
اندازه و هر مقدار هم باشد موجب کامل شدن نماز نمی شود که امام خمینی وامام
خامنه ایی وآیت الله گلپایگانی، آیت الله اراکی. آیت الله صافی و آیت الله نوری همدانی نظرشان بر این است که سفر شغلی ملاک
است و غیر شغلی را قبول ندارند.ونماز را شکسته می دانند.ودر این شغل وحدت مکانی
شرط نیست لذا فردی که کثیر السفر است اگر ماموریت کاری به شهر دیگر یداشته باشند
باز نمازش با این عنوان کامل خواهد بود

مثال:  اگر کسی شغلش
رانندگی بود و برای  پیاده‌روی اربعین، رفت
آیا نماز او کامل است یا شکسته؟

جواب:  بر اساس
مبنای اول نمازش کامل است و بر اساس مبنای دوم  اگر در هر دو چه سفر شغلی و چه غیر شغلی
کثیرالسفر هستم نماز تمام است. وگرنه شکسته است.براساس مبنای سوم نماز شکسته است.

نکته : افراد کثیر السفری که نمازشان تمام باشد باید در مبدا
ومقصد ومسیر رفت وبرگشت نماز را تمام بخوانند

نکته 1- اگر طلبه یا پاسدار هر روز از قم به تهران می‌آیند ویکبار
برای سفر کاری به سوریه یا کربلا رفته است، نماز تمام است. حالا اگر در ضمن همین
سفر کاری سراغ امور غیر کاری رفت مانند این که شب مانده است نه برای کار بلکه برای
صله ارحام در این صورت ،نماز تمام است. چون خارج نشده است

نکته 2- اگر کار یکشنبه باشد و من شنبه آمدم مهمانی چون
عنوان کار دارد تمام است اگر من بیایم منزل برادر و بعد بگویند بیا تدریس نماز
شکسته است.

نکته 3- اگر سفر کاری و شخصی با هم آمیخته شد رهبری می
فرمایند: سفرکاری غلبه دارد و نماز تمام است.

پس طبق نظر رهبری سفر غیر کاری هر چقدر باشد شکسته است.

3-    سه گروه ویژه :

نماز کارمندها: کلیه کارمندان سه گروه می‌شوند

 1ـ محل کار و محل زندگی یک شهر است:
 رفت و آمد مرتب (سفر) ندارد. در سفر وکار نمازش
شکسته است . و مأموری نمازش کامل است که کثیرالسفر باشد.

2 -محل کار و زندگی یکی بود اما رفت وآمد مرتب دارد و در عین حال سفر کاری هم انجام
می‌دهد، مثل مدرسین یا مبلغین که اگر کثیرالسفراست نماز تمام است.

 3-کسانی که بین محل کار و زندگی
بیشتر از 5/22 کیلومترفاصله باشد که در این صورت هم اگر عنوان کثیرالسفر را داشته باشد
نمازش تمام است.

نماز دانشجو: (بنا بر نظر امام خامنه ایی)

1: دانشجوی صرف تحصیل است: اگر کثیرالسفر باشند احتیاط واجب جمع است. این شخص می‌تواند
طبق نظر آقا عمل بکند. هم روزه بگیرد، هم قضا کند، هم نماز بخواند، هم قضای نماز بخواند.
می‌تواند به مراجع. دیگر رجوع کند.

2و3: دانشجوی بورسیۀ کاری یا غیر بورسیه متلبس به شغل(یعنی
تلبس به عنوان شغلی پیدا می‌کنند. وارد رشته پزشکی شده اما مردم به او می‌گویند دکتر
ویا معلم: اینها اگر کثیرالسفر باشند نماز تمام است.

4: دانشجویان خوابگاهی که حداقل دوسال در محل تحصیل
اقامت هفتگی دارند( نه اقامت یک یا دوروزه) محل تحصیل آن ها شامل وطن حکمی شده
ونمازشان در محل تحصیل تمام است.

نماز سرباز:

1: در دوران آموزشی: اگر شرائط کثیر السفری را نداشته باشد و یا ده روز نماند، نمازش
شکسته است. اگر ده روز می ماند با قصد اقامت ده روزنمازش تمام است و اگر کثیرالسفر
باشند اگر میداند که دوران خدمت او در همان محل آموزشی است که نمازش تمام است
وگرنه احتیاط واجب جمع است. این شخص می‌تواند طبق نظر آقا عمل بکند. هم روزه بگیرد،
هم قضا کند، هم نماز بخواند، هم قضای نماز بخواند. می‌تواند رجوع کند به دیگر مراجع.

2: در دوران خدمت: اگر شرائط کثیر السفری را دارا باشد
نمازش تمام است.

نکته1: اگر سرباز هفته‌ای یک بار رفت و آمد دارد شما می‌توانید
ارجاع بدهید به آیت‌الله نوری و نماز را کامل بخواند و یا ارجاع به آیت‌الله مکارم
و آیه الله سیستانی داد که نماز را شکسته بخواند. لازم نیست در رجوع حتماً کامل
بخواند.

نکته2:  امام خامنه
ایی بقاء برمیت ولو اعلم باشد را واجب نمی‌داند. جایز می‌داند. بقاء بر میت اعلم
را مقام معظم رهبری،‌ نوری همدانی،‌ مظاهری جایز می‌دانند. آیت‌الله سیستانی،
صافی، وحید و زنجانی واجب می‌دانند. آیت‌الله مکارم هم واجب می‌داند اما در مسائل
عمل شده مقام معظم رهبری جایز می‌داند اما اگر 
رجوع کردی دیگر حق نداری برگردی.

نکته3:  روحانی که
به عنوان مبلغ کاروان یا مدیر کاروان می رود اگر بنا دارد هر سال برود ویا درماه
رمضان تبلیغ برود، این  عنوان صدق می‌کند.

4-    حکم سفر اول:

مصادیق سفر اول افراد
کثیر السفر عبارتست از

-        
(به معنای عام ) اولین
سفری که آغاز سفرهای اوست وبا این سفر شروع عنوان کثیر السفر شده است

-        
(به معنای خاص)اولین سفر پس از
اقامت ده روز

سئوال 1- ازسفر چندم نماز کامل است؟ طبق فتوای جدید از امام
خامنه ایی : از سفر اول نماز کامل است.

سئوال 2- اگر انسان کثیرالسفر توقف ده روزه کرد، مثل  مُدرس هر هفته یا هر کمتر از دو روز می‌رود به
یکی از شهرهای شمالی تدریس می‌کند و بر می‌گردد. ده روز تمام تهران ماند و نرفت.
اولین سفر، نماز شکسته ومابقی سفرها نماز تمام است.

نکته: ده روز به این معناست که حداقل 240 ساعت بماند.

سئوال 3- اگر در این مدت ده روز به سفر غیر کاری  برود  مثلا به قم یا کاشان برگردد. بنا بر نظر امام
خامنه این فرد نمازش در قم یا کاشان شکسته است. چراکه سفرش شغلی بوده است اما از
عنوان کثیرالسفر نیفتاده است.به همین دلیل اولین سفر کاری که می رود نمازش کامل
است چرا که شامل عنوان کثیر السفر هست

نکته: اولین سفر می‌تواند سه صورت داشته باشد:

1-   
سفر بدون اقامه نماز:  نماز صبح را در وطن بخواند و به شهر دیگر برای
تحصیل برود و دو ساعت تدریس کند و برگرد ونماز ظهر وطن باشد. در این مورد اولین
سفر محقق شد. در حالی که در سفر نماز شکسته نبود،

2-   
سفر چند روزه به منزله یک سفر:  فردی صبح شنبه بیاید و پنجشنبه برگردد که همه
این روزها  یک سفر محسوب می شود

5-    مبداء‌ و مقصد

سئوال: نقطه
شروع مسافت شرعی (  8  فرسخ ) از کجا آغاز می شود؟

جواب: ابتدا:
برای حساب مسافت هشت فرسخ باید از آخرین خانه های شهر حساب کرد. فرق این مسأله میان
شهرهای بزرگ و کوچک نیست. به عبارت دیگر شروع سفردر نظر امام خامنه ایی از آخرین
منزل مسکونی عرفی محاسبه می شود ودر این محاسبه مواردی مانند قبرستان ،کارخانه ،مرغداری
و گاوداری یا میدان شهرها لحاظ نمی شود. البته آیت الله مکارم علاوه بر منازل
مسکونی ، این موارد را هم قبول دارد واز آنجا محاسبه می کنند.

-        
در محاسبه آخرین منزل مسکونی عرفی مانند مثل پردیسان نسبت
به قم وامثال این مصداق ها را به روحانیون محل، ارجاع می‌دهیم. که نظر آن ها را
ملاک قرار دهند که آیا جزء شهر محسوب می شود یا مکان دومی است ؟

سئوال: آیا در محاسبه مسافت شرعی(8فرسخ) انتهای سفر بنا
برنظر امام خامنه ایی اولین منزل شهر است؟

جواب :

انتها: برای حساب انتهای مسافت هشت فرسخ اگر جای خاصی از شهر
مقصد، مورد نظر است و عبور از شهر طریق رسیدن به آن مقصد است، باید مسافت را تا مقصد
حساب کند. در غیر این صورت اول شهر مقصد آخر مسافت است.به عبارت دیگر  اگر مکان خاصی از مقصد کار داشته باشیم تا آن
مکان محاسبه می کنیم اما اگر خود شهر را در نظر داشته باشیم اولین منزل مسکونی
لحاظ می شود.به عنوان مثال: اگر مساحت بین آخرین منزل تهران تا کرج 20 کیلومتر
فاصله باشد اما تا محل کار بنده 5/22 کیلومتر فاصله باشد،در این موارد حضرات آیات
امام ـ رهبری ـ سیستانی ـ زنجانی، بهجت می‌ فرمایند مقصد خاص را در نظر می‌گیریم.
آن وقت ثمره‌اش این است که در این مسأله طبق نظر آیت‌‌الله مکارم کثیر‌السفر نیستیم
اما اگر مقلد آقا باشیم در همین مسئله نمازم تمام است چرا چون من کاری با اول شهر
ندارم مبداء و مقصد من  5/22 است. از نظر
آقا عنوان کثیر السفر برای من پیدا شده  ومبداء
و مقصد مشخص شده است و این مساله کاری با بلاد کبیره ندارد.

6-درحد ترخص:

در این
مساله  چهار تفسیر وجود دارد .

1-   
برخی می‌گویند تا جایی بروید که هم صدای اذان را نشنیده و
هم دیوار شهر را نبینید

2-     برخی مثل مقام معظم رهبری یکی را کافی می‌دانند. 

3-     برخی مثل آیت الله مکارم می‌گویند
این قدر بروید که مردم تو را نبینند

4-    . بعضی می‌گویند
این قدر بروید که تو مردم را نبینی

نکته 1-  حجه الاسلام فلاح‌زاده اندازه حد ترخص را محاسبه
کرده اند ومقدار آن را 1350 متر از آخرین منزل شهر می باشد

نکته2-  کاربرد های تعیین حد ترخص شده ( 1350 متر ) ؟

 سه کاربرد 
دارد؛

1ـ برای
خروج از شهر: کسی که از شهر خارج شده باید 1350 متر بود تا مجوز شکسته شدن نماز
وافطار روزه  داشته باشد به شرط این
که  در ادامه 5/22 بروم تا مجوز داشته باشم
1350 داخل در 5/22 است.

2- در
برگشت از سفر: مثل تهران از قبل ظهر وارد شدم نماز و روزه درست است. اگر اذان ظهر
را گفتند در حالی که وارد 5/22 شدید فایده ندارد. اگر اذان ظهر را به قبل 1350 شهر
رسیده‌اند نماز تمام اما روزه باطل است و باید قضا کند.

3-کاربرد
سوم حد ترخص عبارت است ازاینکه بنده به مشهد می‌روم، مشهد وطن من نیست اما بنا
دارم 10 روز بمانم ، نماز در حد ترخص چگونه است؟ امام خمینی ره و رهبری می‌گویند
احتیاط واجب جمع است؛ هم شکسته هم تمام. البته برخی مراجع می فرمایند شکسته، و برخی
می‌گویند تمام است.

10- قصد ده روز و خروج از آن

بنده
آمدم در یک شهری و از اول قصد ده روز داشتم. به عنوان مبلغ بنا هم نداشتم جایی
بروم. کی قصد ده روزم محقق می‌شود؟

-        
زمانی که آمدم و بنا داشته باشم 240 ساعت تمام بمانم قصد
محقق می شود. واگر قبل از طلوع فجر آمدم و بنا داشتم 10 روز بمانم. بک روز حساب می‌شود.
آقا می‌ فرماید قبل از طلوع آفتاب آمدی یک روز حساب می‌شود. دیگر مراجع می‌گویند
شب آمدی قبل از طلوع فجر یک روز محاسبه می‌شود.

1-   
از اول قصد داشته که بین دو مکان رفت و آمد کند:

الف: فاصله دو مکان بیشتر از حد مسافت شرعی است: 

همه مراجع: مسافرى که مى‏خواهد ده روز در محلّى بماند اگر از
اول قصد داشته که بین دو مکان ( که فاصله آنها بیشتر از حد مسافت شرعی است) رفت و آمد
کند قصد محقق نمی شود و نماز در این سفر شکسته است.

ب: فاصله دو مکان کمتر از حد مسافت شرعی است:

رهبری : مسافرى که مى‏خواهد ده روز در محلّى بماند اگر از اول
قصد داشته که بین دو مکان ( که فاصله آنها کمتر از حد مسافت شرعی است) رفت و آمد کند
در کل ده روز می تواند تا 15 ساعت از محل قصد خارج شود (البته یکباره نباشد بلکه سه
تا 5 تا یا تکه تکه باشد در کل ده روز).

2- از اول قصد تردد نداشته است: 

همه مراجع: مسافرى که مى‏خواهد ده روز در محلّى بماند اگر از
اول قصد نداشته رفت و آمد کند بعد ازخواندن یک نماز4رکعتی اگر هر روز هم به اطراف تا
کمترازمسافت شرعی (22 و نیم کیلومتر) برود اشکال ندارد.

11- وطن

وطن در اصطلاح
فقهی محل تولد (روستا یا شهر) یا محل زندگی دائم شخص است.  تعیین وطن برای شناخت وظیفه هنگام سفر مهم است.
ما چند وطن داریم.

1: وطن اصلی:
رشد نمو از نظر آقا باید حداقل دوران کودکی و نوجوانی را گذرانده باشد یقیناً دو سال
کافی نیست و پانزده سال کافی است (قبلاً آقا دو سه سال را قبول داشت.)

2: وطن اتخاذی: آقا
دو وطن اتخاذی رامی‌پذیرد، می‌فرماید غیر از وطن اصلی شما می‌توانید دو وطن اتخاذی
داشته باشید.

دو راه برای
انتخاب وطن اتخاذی داریم:

1ـ در شهری به قصد
دوام زندگی کنم. وقتی مستقر شدم نمازم تمام است. بعد به شهر دیگر می‌روید و به قصد
دوام زندگی می‌کنید لازمه وطن جدید اعراض از قبلی نیست.

2ـ دومین مورد این
است که خانه ای در شهر دیگر بگیرم که هر سال 90 روز تا آخر عمر در آنجا زندگی کنم طوری
که عرف بگوید دومکان  زندگی می کند. 

3: وطن حکمی: همین
که می خواهد حداقل یک سال در آنجا زندگی کند آنجا وطنش می شود و نمازش از اول که مستقر
می شود تمام خواهد بود.

4-وطن شرعی:
محلی که کسی در آنجا به دنیا آمده یا مدتی با قصد توَطُّن در آن زندگی کرده و در آنجا
املاکی نیز دارد. از نظر مشهور فقیهان شیعه، وطن شرعی، حکم وطن عرفی را دارد و اگر
شخص از آن اعراض کند در آنجا حکم مسافر را ندارد. اما بسیاری از فقیهان وطن شرعی را
به رسمیت نمی‌شناسند و نماز و روزه مسافر را در آنجا شکسته می‌دانند. به نظر ایشان
صرف داشتن ملک در جایی باعث نمی‌شود که احکام وطن بر آنجا جاری شود.          

آقا وطن شرعی
را قبول ندارد ، در مراجع فعلی آیت‌الله صافی قبول دارد. این وطن مانند فردی است که
جایی خانه تهیه کند و به مدت فقط شش ماه زندگی 5-وطن قهری        : آنقدر بماند در محلی تا از دنیا برود
مثلا 50 سال بماند . حضرت آقا این را هم قبول دارد   

12- اعراض: طبق نظر آقا شخص می‌‌تواند چهار وطن داشته باشد:

1: وطن اصلی و اتخاذی: در این وطن اگر بنا(تصمیم و قطع)
دارد که بر می گردد نمازش در وطنش تمام است و اعراض نکرده است.به عبارت دیگر:

-        
اگر بنای برگشت برای زندگی را به وطن داشته باشم حکم وطن را
دارد

-        
اگر بنای برگشت برای زندگی را به وطن نداشته باشم دیگر حکم
وطن را ندارد

-        
مردد باشم و تردید به برگشت قوی باشد نماز کامل است، اما که
تردید سست باشد نماز شکسته است. این در مورد نماز اتخاذی و اصلی می‌باشد نه وطن
حکمی. در وطن حکمی همین که  از وطن رفتم
دیگر موضوع تمام است.

2: وطن حکمی: در این وطن همین که از آن محل خارج شد و
علقه اش هم قطع شد (مثلا درسش کلا تمام شد یا محل شغلش را جابجا کرد) نمازش در آن محل
شکسته می شود و آنجا دیگر در حکم وطن او نیست.

نکته : از نظر مقام معظم رهبری زن و فرزند در انتخاب وطن
و اعراض مستقل هستند و کاری به مرد ندارند.

البته فرزندها دو گونه‌اند: یا تابع پدر و مادر هستند
یا مستقل هستند. در صورتی که تابع باشند همان وطن پدر وطن آنها هم خواهد بود. 

13- عمل خلاف وظیفه:  

مانند فردی که باید نماز را شکسته بخواند وکامل خوانده است
یا برعکس که در این صورت اگر مساله را می دانسته باید اعاده کند وگرنه اگر جاهل به
مساله بوده است دو صورت پیدا می کند

الف: جهل
حکمی: تا به حال نماز مسافر به گوشش نخورده است. دراین صورت نمازش درست است

ب: جهل
موضوعی: حکم نماز مسافر را می دانسته است اما در مورد مساله خودش نپرسیده ومساله
خود را نمی دانسته است که در این صورت

- اگر
تمام را شکسته خوانده غالب مراجع می‌گویند قضا دارد.

-  اما بالعکس شکسته بوده تمام می‌خوانده دو رکعت
اضافه هم برای خدا خوانده.بعضی فتوا دادند که قضا دارد. این نظر امام و آیت‌الله
فاضل است. اگر جایی نظر آقا را دیدید، نظر آقا هم قبلاً اینجا بوده، بعضی احتیاط
دارند که باید قضا شود، احتیاط واجب از جمله آقایان آیه الله مکارم وآیه الله  بهجت.

بعضی
احتیاط مستحب به قضا دارند؛  حضرات آیات
سیستانی، وحید، صافی، نوری و زنجانی نظرشان مسئله آخر است. روزه هم همین طور، اگر
از وطنش اعراض کند و بخواهد برگردد باید یکی از مواطن اتخاذی شامل حالش شود یا علی
الدوام زندگی کند، یا سالی 90 روز آنجا زندگی کند. اگر یک سال بماند وطن حکمی شامل
حالش می‌شود.

14- همسر و فرزند در انتخاب وطن و اعراض از آن:

 از نظر مقام معظم رهبری این افراد مستقل هستند و
تابع پدر خانواده در انتخاب یا اعراض از وطن نیستند، البته بعضی از مراجع مانند
آیت‌الله گلپایگانی و صافی می‌گویند زن با زوجیتی که برایش بوجود می‌آید، اعراض
قهری برایش حاصل می‌شود. اما حضرت آقا می‌فرمایند:  طلبه آمده قم از محل سابقش اعراض کرده همسر او
لازم نیست از وطن خود اعراض کند و قم را وطن انتخاب کند. غالب مردم ایران به طبع
هم زندگی می‌کنند اما از نظر فقهی زن در انتخاب و اعراض وطن مستقل‌ است. زنی که بر
می‌گردد به زادگاه شوهر که قبلاً زندگی نکرده یا وطنش نبوده نمازش شکسته است.

فرزندها
دو گونه‌اند: یا تابع پدر و مادر هستند یا مستقل هستند. فرزندی که مستقل است قبلاً
قم بودم خدا به من فرزندی داده و الان آدم تهران می‌خواهم تهران را وطن خودم  انتخاب کنم فرزند طبق تصمیم خود باید عمل کند ،
اما اگر تابع من شد و گفت هرجا پدرم زندگی کرد من زندگی می‌کنم آنوقت شد بالتبع ،
چون من اینجا را وطن انتخاب کردم برای او وطن می‌شود.

15- نماز و روزه فرزندان در زادگاه پدر و مادر

مشهور مراجع
می‌گویند؛ شکسته است.

کدام
مرجع می‌گوید تمام است؟ آیت‌الله نوری همدانی می‌گوید تمام است اما بقیه مراجع می‌گویند
شکسته است.

ایشان می‌گوید
من اگر از وطنم اعراض نکردم ولو فرزندم آنجا به دنیا نیامده و زندگی نکرده نماز او
هم تمام است. اما بقیه مراجع به این مسئله قائل نیستند.

نکته:

وقتی که
جایی را وطن قرار می­دهیم، آیا از همان ابتدا باید نماز را کامل بخوانیم یا اینکه
باید مدت زمانی بگذرد؟ شنیده­‌ایم که حداقل باید شش ماه در آن مکان جدید ساکن
باشیم و بعد شش ماه نماز کامل است.

جایی که انسان به عنوان وطن قرار می­دهد، یعنی
محل زندگی که قبلا وطن نبوده و اخیراً وطن قرار داده است، از همان روز اولی که می­‌آید
نماز کامل نیست مگر اینکه ده روز را بخواهد بماند. اما اگر ده روز نمی­خواهد
بماند، نمازش کامل نیست.

پس اینگونه نیست که از همان روز اول نماز کامل
باشد. بعضی از فقها نظرشان این است که باید شش ماه اول، نماز را شکسته بخواند، مگر
با قصد ده روز (یعنی در آن شش ماه  هرگاه رفت و برگشت به آنجا و نمیخواهد ده روز
بماند نمازش کامل نیست). اما نظر حضرت آقا شش ماه شرط نیست، یعنی لازم نیست شش ماه
بگذرد. ایشان میفرماید یک مدت زمانی بگذرد که عرفا بگویند " ایشان اینجا مسکن
گزیده است و در حال تردد نیست، مستقر شده". مثلا دو یا سه ماهی بگذرد، بعد از
آن نمازش کامل است. در این دو سه ماه نیز هر وقت قصد دارد که ده روز بماند نماز کامل
است، اما اگر هنوز در رفت و آمد است و گاهی می­رود و می­‌آید، وقتی هم که به مکان
جدید می­‌آید ده روز نمی­ماند، در این دو سه ماه اول نماز را شکسته بخواند. این
مدت که گذشت و مستقر شد و سکنی گزید، بعد از آن نمازش کامل است.